Akademya Nevşehir Diş Kliniği

tr TR
en ENde DEtr TRfr FRnl NLes ESda DApt PTit ITzh-CN CNja JAko KOar ARru RU
nevşehir diş hastanesi akademya
Diş İmplantları

Diş Sıkma ve Çene Eklem Rahatsızlıkları

diş sıkma gıcırdatma

Diş Sıkma - Diş Gıcırdatma - Bruksizm

Diş sıkma ve diş gıcırdatma rahatsızlıkları günümüzde büyük bir artış göstermektedir. Altta yatan temel neden bilinmese de stres faktörünün büyük oranda diş sıkmayı tetiklediği düşünülmektedir. Bruksizm için sebebe yönelik arayışların yanı sıra çoğunlukla belirtileri azaltmaya yönelik tedaviler uygulanır.

Diş sıkma ve diş gıcırdatma tedavilerinde başarı oranı rahatsızlığın hangi safhada olduğuna göre farklılık göstermektedir, bu sebeple erken teşhis önemlidir. Genellikle ihmal edilen diş sıkma aktiviteleri yüzünden bireyler ileri aşamalarda diş hekimine başvurur. Diş sıkma problemlerinin en büyük yan etkisi çene eklemleri üzerine olmaktadır. Hastalığın ilerleyen aşamalarında eklem yüzeylerinde erimeler, eklem sıvısının azalması, kas ve kıkırdak doku zararı gibi ciddi belirtiler görülür. Çene kemiklerinin hareketini kolaylaştıran eklem sıvısını tekrar yerine koymak çok zordur, ek olarak kaybedilen kemik ve kıkırdak dokusu tekrar oluşturulamaz. Bu durumlarda tedaviler bireylerin hayat kalitesini iyileştirmeye yönelik uygulamaları kapsar. Tedavi edilmediği takdirde kas ve eklem problemleri giderek şiddetlenir. Bu nedenle belirli aralıklarla diş hekimi muayenesi dişler kadar çevre dokulardaki kas ve eklem sağlığı için de önem arz eder.

Çene eklemi (Temporomandibular Eklem) ve kas dokularının sağlığı hayat kalitesini ciddi ölçüde etkiler. Sağlıklız kas ve eklem fonksiyonları konuşma, yutkunma, öğütme, esneme ve çiğneme gibi günlük aktiviteleri doğrudan etkiler. Diş sıkma problemleri ile artan kas aktivitesi spazm denilen kas tutulmalarına neden olarak vücudun çeşitli bölgelerinde ağrı ve duruş bozukluklarına neden olabilir. Bruksizm sonucu görülen kas spazmlarının kişinin duruş pozisyonlarını bile etkilediği gösterilmiştir. Diş sıkma problemleri ile artan çiğneme kası aktivitesi tıpkı bir vücut geliştirme antremanı gibi çene kaslarının büyümesine neden olur ve yüz boyutlarında asimetrik bozulmalara yol açar.

Çene Eklem Hastalıklarının Belirtileri

  • Açma ve kapatma hareketleri sırasında tıklama, tıkırdama,
  • Çenenin takılı kalması, çene çıkması
  • Çiğneme kasları, şakaklar, kulak ve eklem çevresi ağrıları
  • Öğütme ve yutkunmada zorlanma
  • Ağız açılmasında kısıtlanma
  • Yanağın iç kısımlarında ve dil üzerinde diş sıkmaya bağlı oluşan izler
  • Dişlerin çiğneme yüzeylerinde aşınma, çatlak ve kırılmalar
  • Aşınma sonucu diş boyutlarının kısalması
  • Uyku kalitesinin bozulması, uykusuzluk hissi
  • Kronik yorgunluk, iş ve/veya okul hayatında başarısızlık
  • Diş hassasiyetleri, diş eti problemleri
  • Çenenin kayarak kapanması, çene kayması

Çene eklem rahatsızlıklarında başlangıç aşamaları genelde ağrısız geçer. Dönem dönem görülen tıklama veya takılmalar önemsenmediği taktirde eklem içerisindeki harabiyet artarak devam eder. Müdahale edilmeyen bu küçük belirtiler ileride daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalınmasına neden olur.

Diş sıkma aktiviteleri genellikle uyku gibi bilinç dışı durumlarda veya stres faktörünün arttığı zamanlarda görülür. Ek olarak diş eksiklikleri, çarpık dişler, ısırma bozuklukları ve çene eğrilikleri gibi fizyolojik durumlar da diş sıkma ve diş gıcırdatma problemlerinin sebebi olabilir. Bazı sağlık problemleri, psikolojik rahatsızlıklar ve düzenli kullanılan bazı ilaçların da diş sıkma problemlerini arttırdığı gözlenmektedir. Bu sebeple çene eklem problemlerinin tedavisinde tıbbi hikayenin detaylı sorgulanması ve çeşitli radyolojik görüntüleme methodları doğru tedavi tekniğinin tespiti için gereklidir.

Diş Gıcırdatma ve Diş Sıkmayı Arttıran Etkenler

  • Aşırı sigara ve alkol tüketimi
  • Morfin benzeri ilaçlar ve uyuşturucu madde bağımlılığı
  • Artmış kafein tüketimi ( Çay, Kahve v.b.)
  • Sakız, yapışkan şeker çiğneme
  • Kalem ısırma, tırnak yeme, aşırı çerez tüketimi gibi zararlı alışkanlıklar

Diş sıkma rahatsızlıklarının horlama ve uyku apnesi ile ilişkili olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar mevcuttur. Bu iki rahatsızlık da yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve tedavi edilmesi şart olan uyku bozukluklarıdır.

tme splinti

Diş Sıkma ve Diş Gıcırdatma Rahatsızlıklarının Tedavisi

Diş sıkma ve gıcırdatmaya bağlı görülen eklem hastalıklarının temel bir sebebi olmadığı için tek bir tedavi yöntemi de yoktur. Tecrübeli hekimler tarafından yapılacak muayene ve teşhisler sonrası belirtilerin giderilmesine yönelik çeşitli tedaviler uygulanabilir. 

Gece Plağı - Splint Tedavileri

Diş sıkma aktiviteleri sonucu çiğneme kasları üzerinde oluşan spazmın acilen rahatlatılması gerekir. İlk etapta yoğun kas aktivitesine bağlı bölgede birikmiş olan laktik asitin uzaklaştırılması gerekir. Dişler arasına konulacak ve kişiye özel üretilecek gece plağı veya eklem splintleri yastıklama görevi görerek eklemde kısmen de olsa rahatlama sağlar. Gece plağı (Splint) sayesinde uyku sırasında kasların kasılmaları engellenir ve eklem bölgesindeki kan akımı dolaylı yoldan arttırılmış olur. Artan kan akımı çiğneme kaslarında birikmiş laktik asitin uzaklaştırılmasını sağlar. Ek olarak artmış çiğneme kası aktivitelerinin dişler üzerine yaratacağı olumsuz yan etkiler engellenir. Splint tedavisinin alanında bilgili bir hekim tarafından kişiye özel üretilmesi ve düzenli aralıklarla kontrolünün yapılması gereklidir. 

Massater Botoks Tedavisi

Botox uygulamaları medikal estetik alanında yoğun kullanım alanı bulmuş olsa da geleneksel tıp tedavilerinin pek çok dalında tedavi amaçlı kullanılmaktadır. Çiğneme aktivitesinde çeneyi hareket ettiren temel kaslar massater ve temporal (Şakak kasları) kaslardır. Çiğneme kaslarında görülen aşırı güçlenme ve hacim artışı migren benzeri şiddetli baş ağrılarına sebep olabilir. Aşırı güçlenmiş çiğneme kaslarının botoks uygulamaları ile kontrol altına alınması belirtilerin gözle görülür seviyede azalmasını sağlayabilir. Çiğneme kaslarının artmış aktivitelerinin sınırlanması yüzde görülen asimetrik kas büyümelerinin de giderilmesini sağlar. Doğru teşhis ve kişiye özgü belirlenen tedavi planı ile hayat kalitesinde belirgin iyileştirmeler sağlanabilir.

Düşük Doz Lazer Tedavisi ( Low-Level Laser Therapy )

Diş sıkma ve gıcırdatma aktivileri sonucu eklem sıvısında artan basıncın azaltılması ve çevre kas dokusunda birikmiş laktik asitin hızla uzaklaştırılması gerekir. İlk etapta artmış kas aktivitelerinin splint tedavisi veya botoks uygulamaları ile kontrol altına alınması hedeflenir. Bu uygulamalara ek olarak dokuda kan akımının arttırılması amacıyla Düşük Doz Lazer Tedavisinin anlamlı ölçüde pozitif etkileri olduğunu gösteren bilimsel çalışmalar mevcuttur. Lazer tedavisi bölgedeki hücrelerin yenilenme hızını arttırır ve iyileştirmeyi destekler. Ek olarak profesyonel masaj ve egzersizlerin de olumlu etkileri kanıtlanmıştır.

çocuklarda şeffaf plak

Çocuklarda Diş Sıkma ve Diş Gıcırdatma

Diş gıcırdatma rahatsızlıkları günümüzde sadece yetişkinleri ilgilendiren bir problem olmaktan çıkmıştır. Yapılan araştırmalar modern toplumlarda diş sıkma rahatsızlıklarının %40 gibi bir oranda görüldüğü ortaya koymuştur. Çocuklarda diş sıkma problemleri genellikle diş değiştirme dönemlerinde görülmektedir. Yani süt dişlerinin düşüp yerine daimi dişlerin almaya başladığı 6-12 yaş aralığındaki çocuklarda karşılaşılır. Çoğu zaman daimi dişlenme tamamlandıktan sonra diş gıcırdatma problemleri kendiliğinden geçer. Ancak bahsi geçen bu yaş aralığında artmış diş sıkma aktiviteleri ağrı gibi çeşitli rahatsızlıklara neden olabilir. Ek olarak gıcırdatmaya bağlı oluşan sesler ebeveynleri korkutur.

Diş gıcırdatma aktiviteleri çocuklarda genellikle uyku halindeyken görülür ve tam olarak sebebi bilinmemektedir. Ortodonti uzmanı tarafından yapılacak muayene ve gerekli diş düzeltmeleri sonucu çoğu problem çözülebilmektedir. İlerleyen yaşlarda daha büyük rahatsızlıklara sebep olmamak adına çocuklarda diş sıkma ve diş gıcırdatma rahatsızlıklarının ihmal edilmemesi gerekir. 

Çocuklarda Diş Gıcırdatmayı Azaltmanın Yöntemleri

  • Uyku süresini düzenlemek ve geç saatlerde uyumanın önüne geçmek
  • Uyku öncesi yoğun aktivite ve stresin azaltılması
  • Telefon,tablet, bilgisayar ve televizyon kullanımının azaltılması
  • Kas gevşetici egzersiz ve masajların uygulanması
  • Beslenme düzeni ve su tüketiminin takip edilmesi

Çocuklarda diş sıkma problemlerinin azaltılması ve/veya engellenmesi için ortodonti uzmanları tarafından çene ortopedisi ve şeffaf plaklar ile dişlerin düzenlenmesi gibi tedaviler uygulanabilir. Özellikle son yıllarda çocukların severek kullandığı şeffaf plaklar ile 4-6 ay gibi kısa sürede yüz güldürücü sonuçlar almak mümkündür.

Diş Sıkma ve Eklem Rahatsızlıkları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Diş sıkmanın nedenleri arasında stres, anksiyete, uyku yetersizliği, bozuk dişler ve çene kas krampları gibi durumlar yer alabilir.

Tedavi yöntemleri arasında gevşeme egzersizleri, splint, psiko-terapi, ilaçlar ve diş düzeltme tedavileri yer alabilir.

Diş sıkma genellikle gece boyunca gerçekleşir, ancak stresli durumlarda gün içinde de görülebilir.

Dişlerde çatlaklar, kırılmalar, aşınmalar ve diş hassasiyet gibi hasarlara neden olabilir.

Diş sıkma ve gıcırdatma çene eklem hastalıkları ile sıklıkla ilişkilidir. Çene kaslarındaki gerilim, eklemde hasara yol açabilir.

Stres, diş sıkmanın ana nedenlerinden biridir. Stresli durumlarda, çene kasları sıkılır ve dişler üzerine aşırı kuvvetler biner.

Evet, diş sıkma problemi çocuklarda da görülebilir. Bunun nedeni, diş çıkarma süreci, stres ve büyüme aşamasındaki çene kaslarının gelişimi olabilir

Çiğneme kaslarındaki gerilim nedeniyle çene eklem hastalıkları oluşabilir. Belirtileri baş ağrısı, çene ağrısı, kulak ağrısı, boyun ağrısı, yorgunluk ve uyku bozuklukları yer alabilir.

Başlanması gereken ilk nokta strestir. Stres yönetimi teknikleri uygulanabilir, gevşeme egzersizleri yapılabilir, uyku ortamı düzenlenebilir ve dişler sıkıldığında zarar görmesini önleyici apareyler yapılabilir.

Çene eklem hastalıklarının nedenleri arasında diş sıkma, diş gıcırdatma, çene travmaları, çene eklemi anatomisindeki bozukluklar, romatizmal hastalıklar ve aşırı sert gıdaları tekrarlayan çiğneme gibi durumlar yer alabilir

Tedavi yöntemi kişinin belirtilerine göre belirlenir. Eklem tedavi yöntemleri arasında gece plağı, splint, ağızlık kullanımı, ilaç tedavisi, terapi, cerrahi girişimler ve fizik tedavi gibi yöntemler yer alabilir

Eklem rahatsızlıkları, çene kaslarındaki gerilime ve kasılmalara yol açabilir. Bu durum da diş sıkma davranışına sebep olabilir. Yani diş sıkma gıcırdatma aktivitesi ile eklem hastalıkları birbirini tetikleyen olaylardır.

Ağrı tedavisi için, ağrıya neden olan durumun ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, ağrıyı hafifletmek için soğuk kompresler, sıcak kompresler, ağrı kesici ilaçlar ve gevşeme teknikleri kullanılabilir.

Uzun süren anormal kuvvetler dişlerde aşınma, çatlamalar, kırılmalar ve hassasiyet gibi hasarlara neden olabilir. 

Diş sıkma, dişleri sıkarak kuvvet uygulama eylemidir, diş gıcırdatma ise dişlerin sıkılmasıyla birlikte aynı zamanda dişleri öne arkaya sürterek ses çıkarma eylemidir.

Diş sıkma ve diş gıcırdatma, uyku bozukluklarına, baş ağrısına, yorgunluğa ve stres gibi olumsuz psikolojik etkilere neden olabilir.

Evet, diş sıkma ve diş gıcırdatma uyku bozukluklarına neden olabilir ve kronik uykusuzluğa, huzursuzluğa ve yorgunluğa yol açabilir.

Evet, diş sıkma ağızlık kullanmak, çene kaslarını rahatlatarak diş sıkmanın etkisini azaltabilir. Ayrıca, diş sıkma nedeniyle oluşan diş hasarını da önleyebilir. Ağızlık, gece plağı ve TME splinti aynı amaçlar için yapılan apareylerdir.

Evet, diş sıkma tedavisinde ilaç kullanımı yaygın bir tedavi yöntemidir. Özellikle kas gevşetici ilaçlar ve antidepresanlar, diş sıkma semptomlarını azaltmak için kullanılabilir.

Evet, diş sıkma tedavisi çocuklarda da uygulanabilir. Ancak, tedavi yöntemleri çocukların yaşlarına ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişebilir.

Çocuklarda diş sıkma genellikle stres, anksiyete, diş çıkarma süreci veya uyku bozuklukları gibi faktörlere bağlıdır.

Tedavi sırasında kullanılan ilaçların güvenli olması için, çocuğun yaşına, semptomlara ve sağlık durumuna uygun dozajların belirlenmesi gerekmektedir. İlaç kullanımı, bir uzman tarafından yönlendirilmelidir.

Çocuklar diş sıkma tedavisi almaya başlamak için herhangi bir yaşta olabilirler. Ancak, tedavi yöntemleri, çocuğun yaşına ve belirtilere bağlı olarak değişebilir.

Çocuklarda diş gıcırdatma tedavisi için, çocuk diş hekimi  veya ortodonti uzmanına danışılması önerilir